آموزش سرم زدن و رگ گیری

در این مقاله می خواهیم با هم در رابطه با نحوه سرم زدن در منزل با استفاده از ابزار تزریق مانند آنژیوکت یا اسکالپ وین اطلاعات مفیدی را به دست بیاوریم و بدانیم که طریقه سرم تراپی و وصل سرم در منزل به چه صورت است؟ با ما همراه باشید تا کامل ترین نکات در رابطه با آموزش سرم زدن در منزل با آنژیوکت و سوزن پروانه ای را گام به گام یاد بگیریم و بدانیم که کارشناسان پرستاری از چه طریقی می توانند به عروق خونی بدن ما دست پیدا کنند، با استفاده از نحوه وصل سرم و آموزش روش های اجرایی آن می توان به آسانی این خدمات را اجرا کرد و از همین رو دقت انجام این خدمات را نیز افزایش داد، اگر در اجرای آموزش وصل سرم در منزل دچار مشکل شدید می توانید از خدمات سرم تراپی در منزل مرکز درمان نو استفاده کنید تا کارشناسان مجرب مرکز و مسلط به رگ گیری و تزریق سرم بتوانند این خدمات را در منزل شما اجرا کنند.

هدف از آموزش سرم زدن و رگ گیری

به طور کلی فرآیند سرم زدن و گرفتن رگ یکی از پروسیجر (عملیات) پزشکی و پرستاری به حساب می آید زیرا از این طریق کارشناس پرستاری می تواند به عروق سطحی بدن بیمار دست پیدا کند و جهت تزریق و وارد کردن داروهای مورد نیاز برای درمان بیمار اقدام نماید، به طور کلی اگر فردی در آموزش سرم زدن کوتاهی کند زمانی که می خواهد این خدمات را بر روی فرد داوطلب اجرا کند می تواند دچار تزریق ناایمن شود، به نقل از وبسایت cdc:

"Unsafe injections can spread diseases like hepatitis C, hepatitis B, bacterial and fungal diseases"

"تزریقات ناایمن می تواند باعث گسترش بیماری هایی مانند هپاتیت C، هپاتیت B، بیماری های باکتریایی و قارچی شود"

از این رو این مقاله را به عنوان یک مقاله آموزشی و ترتیب و چگونگی سرم زدن در منزل مطالعه نمایید و به صورت خودسرانه اقدام به انجام چنین پروسیجری ننمایید، زیرا در صورت عدم کنترل شرایط در حین این پروسیجر احتمال خونریزی، آسیب به بافت و عصب، عفونت و عوارض دیگر وجود دارد.

9 دلیل مهم برای آموزش رگ گیری و سرم زدن در منزل 

1. استفاده از خدمات تزریقات سرم در منزل و جلوگیری از اتلاف وقت و کاهش هزینه ها
2. آگاهی به فرآیند و پروسیجر درمانی
3. کنترل استرس
4. آرامش بیشتر در حین انجام پروسیجر به دلیلی بینش بالا پس از آموزش
5. بهره مندی پرسنل دانشجوی پرستاری و سایر رشته های پزشکی در افزایش تسلط زدن سرم و رگ گیری
6. کنترل هزینه ها
7. جلوگیری از اتلاف زمان
8. کنترل عوارض ناخواسته
9. ارتقا سلامت همگانی

علت پیدا نشدن رگ برای تزریق سرم چیست؟

در برخی از سالمندان، بزرگسالان و کودکان به دنبال انجام تزریق وریدی رگ محیطی که مورد نیاز برای تزریق به شیوه اصولی باشد پیدا نمی شود، از علل مهم این مورد می توان به:

• افت فشار خون
• آسیب به دیواره رگ و انقباض عروقی
• آسیب به انتیما عروق
• عروق شکننده
• چربی زیاد روی رگ
• پوزیشن نامناسب رگ برای دست یابی به آن
• دمای پایین محیط
• استرس در حین نمونه گیری
• مشکلات فشار خون

اشاره نمود، به همین علت است که در حین رگ گیری پرستار چندین بار انجام این پروسیجر را تکرار می کند، برای اینکه عروق بهتر زیر نظر بیایند و تورم مناسبی جهت انجام رگ گیری داشته باشند بهتر است که از نواحی بالاتر گارو یا تورنیکت بسته شود و با چند ضربه روی رگ متورم تر گردند.

آموزش تزریق سرم در منزل با آنژیوکت راحت تره یا اسکالپ؟ 

سوال مهمی که فکر بیشتر کاربران دریافت کننده تزریقات را درگیر می کند این است که آیا سرم زدن در منزل با آنژیوکت بهتر است یا سوزن پروانه ای (اسکالپ)؟ با توجه به اینکه آنژیوکت دارای کاتتر پلاستیکی می باشد به نسبت اسکالپ وین یا همان سوزن پروانه ای برای تزریق ایمن تر است ولی برای روشن شدن مطلب بیایید با هم در رابطه با انواع ابزار تزریق در خانه توضیحاتی خدمتتان ارائه دهیم، مهم ترین ابزار زدن سرم در خانه را می توان به:

آنژیوکت

ابزاری کم خطر و از جنس رویه سیلیکون Silicon که سوزن تزریق در داخل رویه پلاستیکی می باشد، این رویه پلاستیکی سبب می شود تا احتمال ایجاد جراحت بر سطح پوست در هنگام وارد کردن سوزن به داخل رگ به کمترین میزان ممکن برسد ، دارای رنگ هایی مانند زرد، آبی، صورتی، سبز، خاکستری و نارنجی می باشد که برای زدن سرم در خانه معمولا از آبی و صورتی استفاده می شود.

سوزن اسکالپ پروانه ای

پروانه ای که دارای یک رابط اتصال به ست تزریق نیز می باشد، قطر سوزن اسکالپ همانند آنژیوکت سبز می باشد و این امر سبب شده است که درد ناشی از تزریق در این ابزار بیشتر از آنژیوکت باشد، رویه پلاستیکی ندارد و با جابه جا نمودن سوزن به علل مختلف احتمال پارگی رگ وجود دارد.

سر سوزن

ابزار بر روی خود ست های سرم وجود دارد و ابزار مناسبی جهت گرفتن خط وریدی به حساب نمی آید زیرا درصد آسیب و فلبیت عروقی در این نوع ابزار بسیار بالا خواهد بود ولی کماکان در صورتی که دسترسی به ابزار کافی وجود نداشته باشد می توان از این ابزار استفاده نمود.

در آموزش وصل سرم در منزل از کدام رگ ها می توان استفاده نمود؟

در رابطه با بهترین مناطق رگ گیری در حیطه آموزش وصل کردن سرم و نحوه رگ گیری با آنژیوکت در منزل می توان به مناطق زیر اشاره نمود:

1. نواحی که استخوان در زیر بافت پوستی کمتر دیده می شود مانند 2 سانتی متر بالا یا پایین نواحی اطراف مفصل آرنج یا آرتکولیشیو کوبیتی
2. نواحی که در خارج از محدوده حرکتی مفصل ها می باشد مانند مفصد مچ و بازو
3. حد فاصل بین دو مفصل
4. روی دست ارجح تر از پشت دست به دلیل ضخیم بودن پوست و درد کمتر

معمولا عروق پا به دلیل وجود استخوان های درشت نی و نازک نی مناطق مناسب برای تزریق سرم نمی باشند و برای آموزش سرم زدن بهترین نقاط استفاده از عروق روی دست می باشد.

مهم ترین نکات قبل از آموزش رگ گیری در منزل با آنژیوکت

1. ابتدا طبق رعایت مهم ترین اصل جلوگیری از انتقال عفونت در پروسیجر های پزشکی (دست های خود) را بشویید.
2. محل تزریق مناسب را پیدا نمایید (این مرحله می تواند بر اساس خواسته بیمار و رضایت او نیز صورت بگیرد).
3. تجهیزات خود را آماده نمایید، مهم ترین تجهیزات برای انجام آموزش سرم در خانه : آنژیوکت یا اسکالپ، ست سرم، سرم، سرنگ، دارو، چسب و دستکش می باشد.
4. به بیمار خود در رابطه با نوع پروسیجر آموزش های لازم را فرا دهید.
5. از صحت وجود تاریخ انقضا در تجهیزات خود اطمینان کافی برقرار نمایید.
6. از صحت استریل بودن تجهیزاتی مانند آنژیوکت، اسکالپ وین،  سر سوزن و ست سرم اطمینان کافی برقرار نمایید.
7. ارتباط مناسب با بیمار خود برقرار نمایید، یکی از مهم ترین فاکتور های آموزش رگ گیری و زدن سرم در منزل می توانید همین آیتم باشد.
8. در مورد تنظیم قطره و میزان دریافتی حجم سرم با پرشک بیمار صحبت نمایید.

مهم ترین نکات حین آموزش سرم زدن با آنژیوکت یا سوزن پروانه ای

1. به بیمار آموزش دهید که می خواهید چه خدماتی را برای او اجرا کنید.
2. دستکش خود را بپوشید.
3. ناحیه تزریق را به صورت مناسب استریل نمایید، برای این کار می توانید از پاک کننده های میکروارگانیسم ها بر پایه الکل استفاده نمایید، زیرا این پاک کننده ها تا بالای 90 درصد میکروارگانیسم های ناحیه تزریق را میکروب زدایی می نمایند.
4. اجازه دهید تا ناحیه تزریق پس از اسکراپ کردن مایع ضد عفونی کننده خشک شود.
5. سرم خود را مجدد چک کنید و از وجود کریستال یا ماده اضافی در داخل آن اطمینان حاصل نمایید.
6. ست سرم خود را داخل سرم کرده و فرآیند هواگیری را انجام دهید، توجه نمایید وجود حدود 6 سی سی هوا در داخل خون ناشی از عدم هواگیری ست سرم می تواند سبب ایجاد آمبولی هوا در عروق مهم قلب، ریه و مغز گردد، قبل از وارد کردن ست سرم ناحیه ورود ست سرم را استریل کنید.
7. گارو خود را محکم ببندید (گارو همان وسیله ای است که با استفاده از آن می توان از جریان خون جلوگیری نمود تا رگ مناسب و مد نظر ما متورم گردد).
8. 10 ثانیه اجازه دهید تا خون در پشت گارو جمع شود و سبب افزایش قطر عروق گردد.
9. مجدد محل تزریق را از داخل به بیرون اسکراپ نمایید (سعی کنید فرآیند اسکراب کردن از بیرون به داخل نباشد، زیرا این امر سبب انتقال احتمالی عفونت از حاشیه تزریق و محل تزریق می گردد).
10. آنژیوکت خود را باز کرده و طول رگ را اندازه گیری نمایید.
11. آنژیوکت خود را با زاویه 45 درجه به داخل رگ فرو برده و در همین حین منتظر انتقال خون به چمبر chamber انتهایی آنژیوکت باشید.
12. به محض دیدن خون در چمبر دیگر نیاز به فرو بردن بیش از این ندارید و سعی کنید خود آنژیوکت یا اسکالپ پروانه ای را ثابت نگه دارید و در عوض پیستون پلاستیکی را با داخل رگ هدایت نمایید.
13. پس از اینکه آنژیوکت را از ناحیه پلاستیک خود به داخل رگ فرو بردید سریعا گارو را باز کنید.
14. چسب آنژیوکت را که آماده کرده بودید بر روی سوزن بچسبانید تا آنژیوکت در محل خود ثابت بماند.
15. دست بیمار را بالاتر از سطح بدن گرفته و سوزن را خارج نمایید تا خون به صورت الگوی طبیعی جریان از سر آنژیوکت خارج نگردد.
16. ست سرم را به صورت استریل به آنژیوکت وصل کرده و قطرات آن را تنظیم نمایید.
17. در طول تزریق سرم علائم حیاتی را چک کنید که بیمار دچار اختلال و تغییر در علائم حیاتی نگردد.

چگونه بفهمیم که رگ گیری با آنژیوکت یا اسکالت صحیح بوده است؟

برای اثبات صحیح آموزش رگ گیری با آنژیوکت یا اسکالپ می توان به 2 شیوه عمل نمود:

تست صحت رگ گیری با استفاده از آب مقطر

راه بسیار ساده استفاده از 1 سی سی آب مقطر جهت اطمینان از صحت داخل بودن آنژیوکت در رگ می باشد، برای این کار درپوش رنگی آنژیوکت را خارج نموده و در حد 0.5 الی 1 سی سی آب مقطر را به آرامی به داخل آنژیوکت پوش Push می نماییم، اگر انتهای آنژیوکت داخل پوست در داخل رگ باشد که مسیر آزاد و مایع به داخل خون هدایت می شود ولی اگر انتهای آنژیوکت متورم گردد مسیری جهت انتقال مایع وجود نداشته و رگ گیری ما اشتباه و ناتمام مانده است.

تست صحت رگ گیری با استفاده از نیروی جاذبه

روش امن و بدون ایجاد عارضه و درد جهت اطمینان از صحت درست رگ گیری استفاده از نیروی جاذبه می باشد، در این حالت ست سرم را به آنژیوکت گرفته شده متصل می نماییم، سرم و آنژیوکت را به پایین تر از سطح رگ آورده و در حد 5 ثانیه منتظر می مانیم، اگر رگ مناسب و در مسیر جریان خود بود باشد به دلیل ایجاد وکیوم از جانب ست سرم و سرم به سمت ست سرم حرکت نموده خون در ست سرم نمایان می گردد، اگر این عمل را انجام دادیم ولی و خونی را در مسیر مشاهده ننمودیم بدان معنا است که مسیری وجود ندارد و متاسفانه سوزن به فضایی به غیر از داخل رگ هدایت شده است.

نکات مهم پس از آموزش سرم زدن و رگ گیری با آنژیوکت یا سوزن پروانه ای 

همانند همه آموزش های مهارتی چک صحت اجرای آموزش می تواند سبب شود تا آموزش با دقت کامل به اتمام برسد، از همین رو مهم ترین اقدامات برای کنترل نهایی صحت اجرای آموزش سرم زدن به شرح زیر می باشد:

1. از وجود جریان مایع به داخل رگ اطمینان کامل حاصل نمایید، برخی دارو ها مانند فنی توئین، کلسیم ها، آنتی بیوتیک هایی مانند سفتریاکسون و غیره می توانند در حین نشت مایع به داخل بافت سبب ایجاد خورندگی و زخم های خطرناک پس از آن گردند.
2. سعی کید که دست بیمار هم سطح بدن او باشد، پایین بودن دست امکان ایجاد فشار به ناحیه تزریق و بالا بودن بیش از حد سبب ایجاد کاهش جریان خون در عروق تحتانی اندام تزریق شونده می گردد.
3. رنگ و معیار کاپیلاری فیلینگ Capillary filling انگشتان انتهایی ناحیه تزریق را تست و چک کنید، نحوه تست آن به این صورت است که اگر ناخن فرد را به مدت 2 الی 3 ثانیه فشار دهید و سپس بر دارید باید در همان مدت 3 ثانیه خون در زیر ناخن ها جریان یابد، این تست می تواند کفایت جریان خون و عدم ایجاد فلبیت در عروق را پایش نماید.
4. با بیمار جهت کاهش احساس و درد بیماری خود صحبت نمایید، این امر سبب گمراهی در تفکر وی گردد.
5. پس از اینکه سرم به اتمام رسید، آنژیوکت را با جداسازی به آرامی چسب و آاده سازی پد خارج و فیکس نمایید، جهت استفاده از خدمات ویزیت پزشک در منزل نیز می توانید با ما درمان نو در تماس باشید.

فواید دریافت آموزش سرم زدن چیست؟

شاید بتوان گفت آموزش زدن سرم در منزل و یا پروسیجر رگ گیری با تجهیزاتی مانند آنژیوکت یا اسکالپ وین به خودی خود برای افرادی که مهارت های پزشکی ندارند اهمیتی نداشته باشد، زیرا فرآیند سرم تراپی در منزل یک پروسیجر درمانی بسیار مهم می باشد که در صورت ایجاد خطا در این عمیلات پزشکی عوارض بسیار زیاد و جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت، ولی برای برخی از کاربران مانند دانشجویان پرستاری، اتاق عمل، بیهوشی، پزشکی و غیره می تواند بسیار مهم باشد، زیرا برخی نکات وجود دارد که این عزیزان در حین آموزش کوتاه مدت در فضاهایی مانند پراتیک دانشگاه با آن ها مواجهه نشده اند و این خود می تواند سبب ایجاد دگرگونی ذهنی در آن ها شود، وجود مقاله هایی با مضمون آموزش سرم زدن در منزل با آنژیوکت در این راستا می تواند کمک رسان آن ها گردد.

آموزش سرم زدن با آنژیوکت به کودکان

آموزش سرم زدن و فرآیند رگ گیری با استفاده از آنژیوکت زرد با آبی و حتی اسکالپ وین برای کودکان می تواند از تشویش خاطر والدین آن ها کاسته و این امر سبب ایجاد آرامش در هدایت منطقی جهت درمان کودک خود گردد، مهم ترین نکات آموزش وصل سرم با آنژیوکت یا سوزن پروانه به کودکان:

• کودک را به آغوش مادر انتقال دهید.
• سعی کنید مادر قبل از انجام پروسیجر با او صحبت کند و احتمال ایجاد استرس ناشی از فرآیند رگ گیری در منزل را تقلیل نماید.
• رگ مناسب برای کودکان معمولا عروق کت و سطح دست می باشد، سعی کنید این نوع رگ ها را بهتر و بیشتر مورد توجه قرار دهید.
• برای تورم بهتر عروق می توانیم از ضربه های متوالی ولی آرام جهت آزادسازی هیستامین ها و تورم عروقی استفاده نماییم.
• از فرآیند های حین رگ گیری در منزل که آموزش داده شد استفاده نمایید.
• کودک را به اتاق خود برده و سعی کنید در حین دریافت مایع درمانی آرام باشد و بتواند استراحت نماید.
• برای عدم جابه جا شدن آنژیوکت یا سوزن پروانه ای از چسب و یا بند نخی استفاده نمایید.