دیالیز به فرآیندی می گویند که در آن فاکتور های مضر خون از طریق دستگاه دیالیز خارج می گردد، معمولا سالمندان به علل مختلف همانند: فشار خون، دیابت، کهولت اندام ها به خصوص کلیه ها و موارد دیگر دچار اختلالات کلیوی می گردند و این عامل خود می تواند سبب ایجاد خطرات شدید همانند کما، بیماری کتواسیدوز دیابتی و موارد مشابه شود، از همین رو توجه به سلامت سالمند و انجام مشاوره با پزشک نفرولوژی، داخلی و غدد می تواند کمک رسان سالمند در حفظ بقای خود باشد، معمولا پزشکان سالمندان برای سالمندی که دچار اختلال در عملکرد کلیوی شده است دستور تجویز دیالیز در منزل یا کلینیک های دیالیز را صادر می کنند تا از طریق دیالیز بتوانند بر افزایش میزان فاکتور های خونی مضر مانند: کراتینین، اوره و کتون مقابله نمایند، در این مقاله از مرکز درمان در منزل درمان نو با شما هستیم تا در رابطه با خدمات پرستار سالمند در منزل و به خصوص نگهداری و مراقبت از سالمند دیالیزی بیشتر صحبت کنیم و اطلاعات بهتری نیز به دست بیاوریم، با ما همراه باشید.
مراقبت از سالمند آلزایمری چگونه خدماتی است؟
در سالمندانی که به علل مختلف مانند اختلالات عروق، فشار خون بالا، دیابت مزمن و موارد به این صورت دچار عملکرد ضعیف در کلیه ها شده اند استفاده از خدمات دیالیز می تواند بسیار سودمند باشد اما آن چیزی که در کنار انجام دیالیز بسیار مهم و حائز اهمیت است این است که برای اثرپذیری بالای خدمات دیالیز نیاز به مراقبت از سالمند دیالیزی به روش اصولی وجود دارد، با استفاده از پرستاری از سالمند دیالیز چه در حین خدمات انجام دیالیز و چه پس از آن می توان به آسانی اثربخشی خدمات را افزایش داد و با این امر در افزایش عمر سالمند و افزایش کیفیت سلامت او موثر واقع شد، ما در این مطلب همانطور که خدمتتان اعلام شد در رابطه با مهم ترین نکات دیالیز و نگهداری از سالمند دیالیزی اطلاعات جالبی را خدمتتان ارائه نموده ایم تا تلاش کنیم تا دیدگاه شما در این حیطه افزایش یابد، با ما تا انتهای مطالب همراه باشید.
سالمند دیالیزی کیست؟
سالمند دیالیزی فردی است که به دلایل مشخص همانند: عفونت های خونی، کهولت سن و پیری اندام ها، تغذیه نامناسب، فشار خون بالا، سکته مغزی، دیابت و سایر بیماری ها عملکرد طبیعی کلیه های خود را از دست داده و به دنبال آن دچار عوارض و علائم حاد تر نظیر: افت سطح هوشیاری، بی حالی، ضعف و عدم حرکت شده است، لازم به ذکر است که درجات عملکرد نامناسب کلیوی در سالمندان متفاوت است و با توجه به میزان آسیب وارد شده از عملکرد ناصحیح کلیه ها امکان تفاوت در نوع علائم نیز وجود دارد، در هر صورت در سالمندان به دلیل عدم توانایی بدن در هدایت و ثبات علائم همودینامیک نیاز به انجام دیالیز در منزل، دیالیز در بیمارستان و کلینیک می باشد زیرا در این افراد معمولا یک عامل درونی سبب ایجاد اختلال در عملکرد کلیه ها گشته و رها سازی این عامل تا بهبود خود به خودی آن می تواند هر روز اوضاع را بدتر از دیروز نماید، اگر تمایل به دریافت خدمات مراقبت از سالمند دیالیزی و انجام دیالیز در خانه دارید با ما در تماس باشید.
دیالیز چیست و انواع دیالیز برای سالمندان کدام است؟
بیایید در مورد دیالیز بیشتر باهم صحبت نماییم! همانطور که در صفحه اختصاصی خدمات دیالیز در منزل نیز خدمتتان توضیحات کامل آورده شده دیالیز یک فرآیند سنتی تا نوین امروزی است که در آن از روش هایی جهت پاکسازی خون دارای فاکتور های سمی و مضرر برای سلول ها استفاده می گردد، این روش به انواع مختلفی قابل انجام و ارائه می باشد که نوین ترین نوع آن را نیز برایتان آورده ایم:
- دیالیز صفاقی >> دیالیز صفاقی نوعی از دیالیز می باشد که فرد با استفاده از سرم دیالیزی مخصوص و راه ارتباطی به داخل شکم که معمولا کاتتر صفاقی نامیده می شود در طول 3 ساعت فرآیند تصفیه خون را از طریق فضای پریتوئن یا شکم بند انجام می دهد، این روش قدیمی ترین روش انجام دیالیز می باشد و به سال های قبل از 2000 میلادی بر میگردد که تاکنون نیز قابلیت اجرا و پاسخگویی مناسب داشته است.
- دیالیز خونی >> نام دیگر این دیالیز، همودیالیز می باشد، همودیالیز با استفاده از دستگاه دیالیز قابل انجام است، سالمند در طی همودیالیز از طریق کاتتر شالدون یا فیستول و در مواردی پرمیکت تصفیه خونی گشته و فاکتور های مضر همانند کراتینین و اوره خون او تعدیل می گردد، بدون وجود همودیالیز در سالمندان احتمال ایجاد آسیب های شدید تر وجود دارد.
- سی آر آر تی >> سی آر آر تی یک روش نوین در انجام دیالیز می باشد که مدت زمان آن از همودیالیز بالا تر است ولی خطرات آن نیز به دلیل زمان بارگزاری مناسب پروسیجر کمتر می باشد، معمولا مدت زمان انجام CRRT در منزل حدود 12 ساعت زمان می برد ولی ثبات علائم همودینامیک نیز در آن بسیار بیشتر از از همودیالیز خواهد بود.
از کدام قسمت های بدن دیالیز انجام می شود؟
به طور معمول برای دیالیز سالمندان در منزل از چند نقطه مهم فرآیند کاتتریزاسیون انجام می گیرد:
- ورید ساب کلاوین یا ترقوه ای Subclavian
- ورید ژیگولار یا گردنی Jugular
- ورید فمورال با کشاله رانی Femoral
- براکیال یا بازویی Brachial
این نقاط با استفاده از کاتتر (همان مسیر خط وریدی) های همانند: فیستول داخلی، پرمیکت و یا شالدون کاتتریزاسیون می گردند و در ادامه پرستار دیالیز سالمند با استفاده دستورات متخصص داخلی اقدام به انجام دیالیز برای سالمند می نماید.
فواید انجام دیالیز برای سالمند در منزل چیست؟
- افزایش امید به زندگی
- افزایش کیفیت مراقبت درمانی
- پیشرفت درمان
- کمک به افزایش سطح هوشیاری در بیمارانی که دچار اختلالات هوشیاری ناشی از افزایش کراتینین و اوره گشته اند
- برقراری علائم همودینامیک همانند: فشار خون منظم، ضربان قلب منظم، دمای بدن و تعداد تنفس
- کمک به افزایش بهروری سایر خدمات درمانی، به طور مثال اگر سالمند دچار عفونت باشد با استفاده از دیالیز و انجام صحیح آن هم می تواند به موقع آنتی بیوتیک ها را دریافت نماید و هم روز به روز از میزان عفونت خونی او کاسته گردد
- امکان استفاده از خدمات به صورت فوری
- امکان استفاده از خدمات به صورت 24 ساعته و شبانه روزی
- امکان استفاده از خدمات حتی در ایام تعطیل
- ارائه خدمات با پرستاران مجرب سالمند خدمات پرستاری در منزل درمان نو
آیا برای سالمندان دیالیزی درمانی به غیر از دیالیز وجود دارد؟
سوالی بسیاری از همراهان سالمند از مرکز خدمات مشاوره پرستاری در منزل درمان نو می پرسند آن است که آیا راهی وجود دارد که سالمندم را دیالیز نکنم و از طریق آن بتوانم اوضاع و شرایط سالمندم را بهبود ببخشم؟ ببینید با توجه به اینکه معمولا سالمندان به دلایل زمینه ای دچار اختلالات کلیه می شوند از همین رو معمولا برای درمان اختلالات الکترولیتی و همودینامیکی دیالیز سالمند در منزل پیشنهاد می گردد و اگر به موقع این خدمات اجرا نگردد احتمال آسیب های بیشتر برای سالمند وجود خواهد داشت.
پرستار سالمند برای مراقبت از سالمند دیالیزی در حین دیالیز چه کاری می کند؟
از مهم ترین خدماتی که پرستار سالمند در نگهداری از سالمند دیالیزی انجام می دهد:
- انجام خدمات دیالیز
- اجرای دستورات پزشک معالج و خدمات تزریقی در منزل بیمار
- دادن دارو های خوراکی و یا اگر سالمند توانایی خوردن دارو را ندارد استفاده از گاواژ از طریق وصل سوند معده در منزل
- انجام خدمات شستشوی بیمار در منزل
- انجام فولی Foley tube care در بیمارانی که دارای سوند ادارای در منزل می باشند
- تغییر پوزیشن بیمار تا بیمار دچار زخم بستر نگردد
- صحبت با سالمند
- انجام کارهایی که سبب افزایش روحیه سالمند می گردد: مثلا خواندن کتاب برای سالمند
- کنترل علائم حیاتی
- اطلاع شرایط اورژانسی به پزشک تا در صورت نیاز اعزام پزشک به منزل صورت گیرد
- مراقبت های پس از دیالیز برای سالمند
مهم ترین مراقبت پرستاری از سالمند دیالیزی قبل از دیالیز
- آماده سازی فضای پروسیجر یا همان عملیات
- ارتباط با سالمند
- برقراری خط وریدی با استفاده از شالدون، فیستول یا پرمیکت
- ست کردن دستگاه با استفاده از تجویز پزشک
- بررسی علائم حیاتی قبل از اتصال به دستگاه دیالیز
- اتصال بیمار به دستگاه
- بررسی علائم حیاتی یا مانیتورینگ بیمار به صورت دائم
مهم ترین نکات پرستاری از سالمند دیالیزی بعد از دیالیز
در رابطه با پرستاری و نگهداری از سالمند دیالیزی بعد از دیالیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- جداسازی دستگاه
- هپارینه کردن خط وریدی مخصوص دیالیز
- ارتباط با بیمار و پرسش از نیاز های او
- اجرای برنامه تغذیه مناسب با نیاز سالمند که می توان حتی از نظر مشاوره تغذیه در منزل نیز در این رابطه استفاده نمود
- کمک به میل کردن غذا
- ثبت علائم حیاتی به صورت مداوم
- کمک به افزایش روحیه پذیری سالمند
نکات مهم در مراقبت از سالمند دیالیزی چیست؟
در این قسمت می خواهیم در رابطه با مهم ترین نکات پزشکی حین دیالیز سالمند در منزل با شما عزیزان صحبت نماییم، از مهم ترین نکات در رابطه با دیالیز سالمند می توان به:
- توجه به دمای بدن سالمند >> یکی از تغییرات فاحش همودینامیک در بیماران دیالیزی تغییرات دمایی می باشد، تغییرات دمایی می تواند به صورت افت دما خود را در دوره دیالیز نشان دهد، چک مرتب علائم حیاتی به خصوص تب در حین دیالیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
- توجه به قند خون سالمند >> افت قند خون نسبت به افزایش آن در دوره دیالیز در سالمندان بیشتر قابل مشاهده است، از همین رو برای کاهش شدید قند خون در سالمندان دیابتی می توان از چک قند خون با استفاده از دستگاه گلوکومتر یا قند سنج اشاره نمود، در صورتی که قند خون افت کرده بود از ویال های دکستروز 10% یا 20% برای درمان این عارضه طبق نظر متخصص نفرولوژی می توان استفاده کرد.
- توجه به سفت شدن عضلات >> سفت شدن عضله ها که نام دیگر آن رژیدیتی Rigidity نیز نامیده می شود می تواند ناشی از کمبود کلسیم در خون سالمند باشد، با جا به جایی خون در دوره دیالیز و تصفیه آن احتمال تغییرات میزان کلسیم در خون افراد بسیار زیاد خواهد بود.
- لرزش یا ترمور >> تغییر در میزان سدیم خون و همچنین کاهش دمای بدن می تواند در ایجاد ترمور اثر گذار باشد.
- خارش شدید >> اگر بعد از گذشت چند دقیقه تا 1 ساعت پس از شروع دیالیز سالمند دچار احساس خارش گردد احتمالا به برخی از دارو ها در حین دیالیز واکنش داده است، سریعا باید دیالیز متوقف گردد و از پزشک مربوطه دستورات لازم جهت درمان این علائم اخذ گردد.
- سردرد شدید >> سردرد شدید می تواند از نشانه های مهم در افت فشار خون در دیالیز باشد، افت فشار خون ناشی از تغییر به یکباره میزان خونی در عروق می باشد که در روند دیالیز نیاز است، اگر سالمند دچار این عارضه شد می توانید از تزریق سرم در منزل استفاده نمایید.
علت مرگ افراد دیالیزی چیست؟
این که بگوییم همه بیماران دیالیزی فوت می کنند گفته بسیار اشتباهی است، ولی از مهم ترین دلایل مرگ افراد دیالیزی می توان به: افت فشار خون، آسیب های وارده به سایر اعضا، اختلالات همودینامیکی، اختلالات در قند خون و سایر فاکتور های خونی اشاره نمود، از مهم ترین علل ایجاد مرگ و میر (COD) در افراد دیالیزی نیز با توجه به اسناد منتشر شده در وبسایت karger.com که به شرح:
Cardiovascular disease is reported as the leading cause of death (COD) among dialysis patients, followed by sepsis/infection
است و معنای آن :"بیماری قلبی عروقی به عنوان عامل اصلی مرگ و میر (COD) در بین بیماران دیالیزی گزارش شده است، سپس سپسیس/عفونت" می باشد می توانیم نتیجه بگیریم که عفونت های خونی و عروقی به خصوص سپسیس خونی از مهم ترین آن ها می باشد.
عوارض دیالیز در سالمندان دیالیزی چیست؟
دیالیز سالمندان همانند سایر خدمات پزشکی در منزل و درمانی دارای عوارضی نیز می باشد، توجه کنید عدم انجام آن نیز می تواند عوارض جدی تری داشته باشد ولی از آن جایی که خدمات دیالیز سالمند در منزل نیز جزئی از خدمات پزشکی و خدمات پزشکی نیز می تواند عارضه گذار باشد از مهم ترین آن ها می توان به:
- سردرد
- تشنج
- افت سطح هوشیاری
- خشکی پوست
- یبوست
- لرز اندام
- کهیر و سایر آلرژی ها
- سفتی شکم
- ضربان قلب نامنظم که با نوار قلب قابل مشاهده خواهد بود
- آپنه یا ایست تنفسی
- ایست قلبی
- کما
- بی اشتهایی در میل غذا
روش مراقبت از سالمند دیالیزی به چه صورت است؟
پرستار سالمند دیالیزی در نگهداری از سالمند دیالیزی باید به دو نکته بسیار توجه نماید:
- تقاضای سالمند
- اجرای مراقبت های طبق صلاحدید
از آن جایی مورد اول مهم است که سبب می شود سالمند با شرایط ایجاد شده کنار بیاید و احساس فرار و پیامد آن یعنی افسردگی به او دست ندهد، اگر پرستار سالمند به تقاضای بیمار سالمند دیالیزی توجه ننماید احتمال طرد شدن از سوی سالمند وجود دارد، توجه به تقاضای سالمند و رفع نیاز های عمومی و شخصی او در مراقبت از سالمند دیالیزی در منزل بسیار پر اهمیت بوده و از طرفی باید در نظر هم بگیریم که اجرای خدمات درمانی و دستورات پرستار باید طبق صلاحدید درمانی سالمند روی بگیرد، دو متدی که در کنار هم بوده و می تواند به درمان و پیشرفت درمان سالمند موثر و تاثیر گذار باشد.
نقش تغذیه در نگهداری از سالمند دیالیزی چیست؟
در رابطه با نقش تغذیه می توان توضیح داد که همان قدری که دیالیز می تواند در بهبود علائم سالمند شما موثر و تاثیر گذار باشد همان قدر نیز تغذیه مناسب می تواند در این مسیر کمک رسان سالمند شما باشد، در این قسمت علاقه داریم در رابطه با مهم ترین موادغذایی مناسب برای سالمندان دارای مشکلات کلیوی و تحت نظر دیالیز بیشتر برایتان صحبت نماییم، از مهم ترین مواد غذایی در دوران دیالیز سالمند می توان به:
- استفاده کمتر از غذاهای دارای چربی های اشباع همانند روغن های سرخ کردنی، چربی گوسفندی و موارد مشابه
- استفاده از چربی های غیر اشباع همانند: بذر کتان، آفتاب گردان، سویا، دانه چیا و موارد مشابه البته به حد اندازه، زیرا این چربی ها در حرکت روده و فعال سازی آن می تواند بسیار موثر باشد
- استفاده از گوشت های قرمز البته به صورت محدود تر
- محدود کردن میزان نمک در رژیم غذایی
- عدم استفاده از نوشابه های گازدار
- عدم استفاده از شیرینیجات
- استفاده از میوه های ترش همانند: آلو، پرتقال، آلبالو و موارد مشابه
- استفاده از نان سنگگ به جای لواش و بربری
- استفاده متناسب از آب در طول روز
- محدود کردن گوشت قرمز
- استفاده از لبنیات در رژیم غذایی
پرستاری و مراقبت از سالمند دیالیزی در منزل نیز قابل انجام است؟
بله، ارائه خدمات پرستاری از سالمند دیالیزی در منزل با استفاده از جدیدترین و نوین ترین متد درمانی در منزل از سوی مرکز درمان در منزل درمان نو قابل ارائه و اجرا می باشد، این خدمات به صورت 24 ساعته و شبانه روزی از سوی مرکز درمانی درمان نو با استفاده از اعزام تجهیزات کامل و پرستار دیالیز سالمند در منزل قابل اجرا و ارائه می باشد، شما عزیزان می توانید در هر نقطه از شهر تهران هستید از این خدمات بهره مند گردید، نگهداری و مراقبت از سالمند دیالیزی در 4 منقطه اصلی شهر های تهران و کرج:
- شمال تهران و کرج
- جنوب تهران و کرج
- غرب تهران و کرج
- شرق تهران و کرج
قابل ارائه و دریافت می باشد، حتی مناطق حاشیه ای تهران و کرج نیز می تواند از این خدمات در کوتاه ترین زمان ممکن بهره مند گردند، در صورتی که تمایل به دریافت این خدمات دارید با ما در تماس باشید.
مهم ترین سوالات در رابطه با نگهداری از سالمند دیالیزی
- دیالیز تا چند سال جواب می دهد؟
به طور کلی زمان مشخصی برای جواب به این سوال وجود ندارد، چیزی که بسیار مهم است روش مراقبت از بیماران دیالیزی به خصوص سالمندان می باشد که از رفع بیماری زمینه ای تا تغذیه و خواب و سایر عوامل می تواند تاثیر گذار باشد.
- کراتینین چند در سالمند نیاز به دیالیز دارد؟
طبق نکات دیالیزی که در سایت «کرایس ولد» آمده است کراتینین 3.5 به بالا می تواند اندیکاسیون انجام دیالیز را طبق نظر پزشک معالج داشته باشد، اگر شما نیز می خواهید بدانید کراتینین خونتان چند است می توانید همین حالا از خدمات آزمایش در منزل درمان نو بهره مند گردید.
- حال بیمار بعد از دیالیز چگونه است؟
حال بیمار بعد از دیالیز بستگی به نوع دیالیز و رعایت اصول دیالیز به همراه توانایی بدن فرد دیالیز شونده دارد.
- دیالیز کلیه طول عمر افراد مسن را افزایش نمی دهد؟
دیالیز اصولی همراه با مراقبت پرستاری و روش صحیح نگهداری از سالمند می تواند به صورت اصلی و دقیق طول عمر افراد مسن را تا چندین برابر افزایش دهد.
- میزان بالای زوال عقل بعد از انجام دیالیز، آیا صحت دارد؟
خیر، یکی از عوامل ایجاد کننده در آلزایمر و دمانس در بیماران سالمند آلزایمری اختلالات الکترولیتی و افزایش میزان کراتینین، اوره و کوتون خون می باشد، این تغییرات می تواند سبب ایجاد کتواسیدوز دیابتی در افراد سالمند نیز گردد، از همین رو انجام صحیح و اصولی دیالیز می تواند تا حدود بسیار زیادی سبب رفع علائم گیجی یا Confused در بیماران مسن گردد.
- عوارض دیالیز نکردن سالمند چیست؟
افزایش میزان کراتینین خون، افزایش اوره خون، افزایش کتون های خون، افزایش قند خون، افزایش پتاسیم خون، افزایش اسیدیته خون و در نهایت افزایش احتمال رفتن به کمای سالمند می باشد.
- آیا دیالیز کشنده است؟
خیر، دیالیز همانند سایر خدمات درمانی دارای عوارض و side effect های مخصوص خود می باشد، ولی دلیل آن نیست که کشنده باشد، انجام صحیح خدمات پزشکی مربوط به دیالیز و ارائه و نگهداری مناسب از سالمند می تواند سبب افزایش طول عمر و بقا در سالمند نیز گردد.