سونوگرافی شکم و لگن از دسته سونوگرافی های مهم و کاربردی می باشد که ابعاد و بیماری های اندام های واقع در تنه یا Abdominal را در قالب تصاویر و تفسیر نوشتاری در اختیار پزشک قرار می دهد، سونوگرافی شکم و لگن اندام های مهم در این ناحیه که شامل: سایز و ابعاد کبد، سایز و ابعاد مثانه، طحال، کلیه ها، لوله ای گوارشی، کیسه صفرا و لوله دوازدهه، تخمدان، رحم، پروستات و و سایر بخش های مهم تنه یا شکم و لگن می باشد را بررسی و تفسیر می کند، این تفسیر به واسطه پزشک تصویر برداری یا سونوگرافیست انجام می شود و در قالب یک برگه در اختیار پزشک درخواست دهنده قرار می گیرد، در این مطلب از مرکز درمان نو با شما خواهیم بود تا در رابطه با آمادگی های سونوگرافی، نحوه انجام و سایر موارد توضیحات کاربردی را خدمتتان ارائه نماییم، لازم به ذکر است که اگر تمایل به دریافت خدمات سونوگرافی در منزل دارید می توانید درخواست خود را به اپراتور ها اعلام نمایید، با ما تا انتهای مطالب همراه باشید و اگر در انتهای مطالب سوالی ذهن شما را درگیر کرده آن را از قسمت نظرات مطلب با ما در میان بگذارید.
سونوگرافی شکم و لگن چگونه است؟
سونوگرافی به معنای وارد سازی امواج التراسوند به داخل شکم و برداشت تصاویر در قالب بازگشت اصوات به پروپ ایجاد کننده امواج می باشد، در این حالت هدف تعیین سایز، ابعاد، دفورمیتی یا شکل صحیح از بافت و تعیین اختلال یا بیماری از عضو داخل تنه می باشد، به نقل از وبسایت رادیولوژی اینفو:
Ultrasound imaging of the pelvis uses sound waves to produce pictures of the structures and organs in the lower abdomen and pelvis. There are three types of pelvic ultrasound: abdominal, vaginal (for women), and rectal (for men). These exams are frequently used to evaluate the reproductive and urinary systems.
تصویربرداری اولتراسوند از لگن از امواج صوتی برای تولید تصاویری از ساختارها و اندام های زیر شکم و لگن استفاده می کند. سه نوع سونوگرافی لگن وجود دارد: شکم، واژینال (برای زنان) و رکتوم (برای مردان). این معاینات اغلب برای ارزیابی سیستم تولید مثل و ادرار استفاده می شود.
می توانیم متوجه شویم اندام هایی نظیر رکتوم، رحم و تخمدان، پروستات از طریق سونوگرافی لگن قابل شناسایی می باشد و از همین رو می توان در تشخیص بسیاری از بیماری های گوارشی و جنسی می تواند کاربرد داشته باشد.
سونوگرافی کامل شکم و لگن شامل چیست؟
سونوگرافی شکم و لگن با استفاده از امواج اولتراسوند Ultrasound و وارد کردن این امواج از سطح پوست به داخل شکم و بازگرداندن این امواج به دلیل برخورد با دیواره اندام و ورود مجدد به پروپ حاصل می شود، سونوگرافی کامل شکم و لگن شامل موارد زیر می شود:
- کبد
- کیسه صفرا
- پانکراس
- طحال
- مجاری صفراوی شامل دوازدهه (دئودنوم)، CBD و آمپول واتر
- آئورت شکمی
- مزانتر
- مثانه
- تخمدان و رحم در خانم ها
- پروستات در آقایان
می شود، در هر یک از انواع سونوگرافی های نام برده شده تصاویری حاصل می شود که با استفاده از تفسیر آن می توان نوع اختلال شناسایی و درمان را سریعا با استفاده از آن برنامه ریزی نمود.
پیشنهاد ویژه: در صورت درخواست رادیولوژی در منزل کلیک نمایید.
سونوگرافی شکم و لگن از کجاست؟
سونوگرافی شکم و لگن از قسمت بیرونی پوست شکم (outer part of the abdomen) با گذاشتن پروپ سونوگرافی و وارد سازی امواج اولتراسوند (ultrasound) به داخل شکم و تنه انجام می شود، یعنی برای انجام سونوگرافی شکم و لگن از بیرون پوست شکم بدون وارد سازی پروب به داخل تصویر برداری انجام می شود، نتایج حاصل شده نیز در قالب عکس های سونوگرافی در اختیار سونوگرافیست قرار داده می شود، در نهایت متخصص سونوگرافی با تفسیر عکس ها و ابعاد حاصل شده از دستگاه سونوگرافی اقدام به اعلام ریپورت نهایی سونوگرافی می نماید.
سونوگرافی شکم و لگن ناشتا انجام می شود؟
بله، در سونوگرافی شکم و لگن باید ناشتا باشید و مدت زمان ناشتایی (مواد جامد و شیر، نوشابه و دوغ) نیز از 6 ساعت قبل از انجام سونوگرافی باید شروع گردد، 1 ساعت قبل از شروع فرآیند سونوگرافی باید آب بنوشید تا مثانه و کلیه های شما پر آب شوند و در زیر پروپ سونوگرافی بهتر دیده شوند، از آن جایی که سونوگرافی شکم و لگن شامل کبد و مجرای صفراوی نیز می باشد بهتر است حداقل 5 ساعت قبل از شروع سونوگرافی از خوردن چربی و غذاهای پرچرب خودداری نمایید زیرا می تواند در نتایج حاصل از اجرای سونوگرافی تاثیرگذار باشد، در رابطه با اینکه برای سونوگرافی شکم و لگن باید ناشتا بود یا خیر و همچنین چند ساعت قبل سونوگرافی شکم و لگن باید ناشتا بود نیز در وبسایت midstateradiology.com:
Please do not eat or drink anything after midnight the night before the exam. You may take your medications with a sip of water.
لطفا بعد از نیمه شب شب قبل از امتحان چیزی نخورید و ننوشید. ممکن است داروهای خود را با یک جرعه آب مصرف کنید، 2 ساعت قبل از زمان برنامه ریزی شده امتحان، باید فقط 1 لیتر آب بنوشید.
بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن
سونوگرافی شکم و لگن بر اساس تعیین نوع اختلال اندام مورد نظر دارای زمان بندی مناسبی است که اگر در آن زمان این خدمات اجرا گردد می تواند اثربخشی مناسب از آن دیده شود، از همین رو بسیاری از پزشکان برای انجام سونوگرافی شکم و لگن در برخی از موارد زمان خاصی را اعلام می کنند و در برخی دیگر از موارد زمان بندی خاصی را لحاظ نمی کنند، نظر پزشکان سونوگرافیست بر این است که بر اساس این زمان بندی ها می توان بیشترین کیفیت لازم را از تصویربرداری سونوگرافی در اختیار داشت، از مهم ترین زمان بندی های لازم برای انجام انواع اندام های تحت سونوگرافی شکم و لگن می توان به:
بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن مردان
بهترین زمان لازم برای انجام سونوگرافی شکم و لگن آقایان صبح ها و به صورت ناشتا می باشد.
بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن زنان
در بانوان دستیابی به بهترین نتایج سونوگرافی برای خانم هایی است که هنوز پریود هستند، پیشنهاد می شود که سونوگرافی شکم و لگن در پایان دوره ای که پوشش رحم نازک ترین حالت خود است (روز 4 تا 9 سیکل قاعدگی شما) انجام شود.
بهترین زمان سونوگرافی شکم و لگن در زمان پریودی
در دوره پریودی بهترین زمان سونوگرافی در روز های 4 الی 9 دوره قاعدگی می باشد.
بهترین زمان برای سونوگرافی رحم و تخمدان
برای سونوگرافی رحم و تخمدان به دلیل نازک شدن دیواره رحم در دوره منس بهترین زمان اواسط دوره قاعدگی یعنی روز های 4 الی 9 می باشد، برای تخمدان نیز بهترین زمان برای سونوگرافی از روز 5 تا 11 سیکل قاعدگی (از روز اول پریود حساب می شود) به خصوص اگر خونریزی را در دوره منس بتوانید مشاهده کنید.
آمادگی برای سونوگرافی شکم و لگن
انجام سونوگرافی شکم و لگن برای اینکه بیشترین اثر درمانی را داشته باشد بهتر است با آمادگی هایی از جانب ما انجام شود، معمولا سونوگرافیست برای نتیجه گیری بهتر نیاز به آمادگی هایی از جانب ما دارد که از مهم ترین این آمادگی ها می توان به:
از داروهای مسهل استفاده کنید
استفاده از داروهای مسهل مانند قرص دایمتیکون، شربت سناگراف، شربت لاکتولوز و یا قرص بیزاکودیل سبب دفع مدفوع می شود، وجود احتباس گاز در مدفوع و مدفوع زیاد می تواند نتایج و تصاویر سونوگرافی را با اشکال مواجه کند، از همین رو روز قبل از سونوگرافی شکم و لگن بهتر است 6 قرص دایمتیکون (قرص نعناع) را از داروخانه خریداری کنید و با هر وعده غذایی 2 قرص را میل کنید، یک قاشق لاکتولوز (شربت عسل) را در وعده ناهار مصرف کنید تا صبح قبل از رفتن به مرکز سونوگرافی یا آماده شدن برای سونوگرافی در منزل دفع مدفوع مناسبی داشته باشید، در حین اجرای سونوگرافی شکم و لگن با این شرایط به طور قطع می توان به نتایج مناسبی دست یافت.
استفاده از غذاهای نفاخ 1 روز قبل از سونوگرافی ممنوع!
استفاده از غذاهای نفاخ مانند: سبزی، میوه، لبنیات، شیر، نوشابه، دوغ، فست فود و دانه های غذایی مانند لپه، نخود، لوبیا و عدسی از صبح روز قبل تا لحظه انجام سونوگرافی ممنوع است، اگر شما دارای دفع گاز باشید نشان دهنده نفخ و وجود حفره های سیاه رنگ در عکس ها خواهد بود که می توان آن ها را با کیست های مایع در روده اشتباه گرفت.
6 ساعت قبل از سونوگرافی شکم و لگن ناشتا بمانید
منظور از ناشتا بودن در سونوگرافی شکم و لگن نخوردن عذاهای جامد و برخی از مایعات مانند شیر، دوغ، نوشابه و نوشیدنی های گازدار می باشد، استفاده از مایعات در مدت ناشتایی منع ندارد اما 1 ساعت قبل از انجام سونوگرافی بهتر است که آب بنوشید.
1 ساعت قبل از سونوگرافی شکم و لگن آب بنوشید
از 1 ساعت مانده به تست سونوگرافی شکم و لگن خود آب بنوشید، برای بزرگسالان تا 1.5 لیتر آب 1 ساعت قبل از سونوگرافی مجاز است و در کودکان نیز 500 الی 1 لیتر می توان از آب استفاده نمود، این امر به تورم نفرون های کلیه که محل سنگ سازی کلیه ها می باشد و همچنین تورم مثانه برای نازک تر شدن دیواره آن ها کمک می کند.
جویدن آدامس ممنوع!
جویدن آدامس می تواند در بلع هوا به داخل معده و انتقال آن به روده ها تاثیرگذار باشد، وجود هوا در روده می تواند تاثیر بسیار منفی بر نتایج و عکس های سونوگرافی بگذارد، از همین رو از روز قبل از سونوگرافی آدامس جویدن ممنوع است.
موهای زائد نواحی شکم و لگن خود را بتراشید
وجود مو و عدم دسترسی کافی پروپ سونوگرافی به سطح پوست می توان نتیجه سونوگرافی را تغییر دهد، از همین رو بهتر است موهای زائد نواحی شکم و لگن (سمفیزپوبیس) خود را بتراشید تا دسترسی کامل و کافی به سطح پوست به وجود بیاید.
پیشنهاد ویژه: سونداژ در منزل برای خانم ها و آقایان
کاربرد های استفاده از سونوگرافی شکم و لگن چیست؟
استفاده ازخدمات سونوگرافی شکم و لگن یکی از باارزش ترین خدمات تشخیصی و درمانی می باشد که بسیاری از نیازهای درمانی افراد بیمار را مرتفع می کند، از مهم ترین کاربرد ها سونوگرافی شکم و لگن می توان به تشخیص سرطان، کبدچرب، تشخیص مایع آزاد در شکم و بارداری اشاره نمود، اما بیایید با هم در رابطه با هر یک توضیحات کامل تری را بخوانیم:
بررسی انواع درد شکم
بسیاری از درد های شکم که دارای علل مشخصی هستند می تواند توسط سونوگرافی شکم و لگن بررسی و تشخیص داده شوند، با استفاده از سونوگرافی شکم و لگن می توان پولیپ های روده ای، تومور های روده و سکوم و سیگموئید، تعیین عفونت روده، سنگ کیسه صفرا، لجن صفراوی یا اسلاج Sluge، پانکراتیت و اسپلنیت (التهاب طحال) را تشخیص داد.
تشخیص کوله سیست
یکی از کاربرد های دیگر سونوگرافی شکم و لگن تشخیص سونوگرافی عفونت صفرا یا کوله سیست می باشد، در کوله سیست معمولا ما شاهد بزرگ شدن و متورم شدن کیسه صفرا خواهیم بود.
تعیین بارداری
با استفاده از سونوگرافی شکم و لگن می توان تعیین نمود که مادر باردار است یا خیر؟ به طور مثال اگر بلاستوسیت در رحم لانه گزینی کرده باشد می توان از طریق سونوگرافی رحم آن را تشخیص داد و با تعیین ابعاد نیز می توان به این نتیجه رسید که سن جنین چقدر است؟ در نهایت هم سن و هم سلامت جنین و رویان را تعیین نمود.
بررسی اختلالات تخمدان و رحم
اختلالاتی نظیر آندومتریوز، سندروم تخمدان پلی کیستیک، فیبروز رحم، فیبریوم، اختلالات لوله فالوپ و موارد دیگر با استفاده از سونوگرافی شکم و لگن و توجه به رحم و تخمدان قابل تشخیص می باشد، در هر کدام از انواع اختلالات نیز ما شاهد راهکار های درمانی متناسب با شرایط بیمار خواهیم بود.
جمع آوری مایع آسیت تحت گاید Ascites fluid tap
در بیمارانی که دچار سرطان، سیروز کبدی و اختلالات گوارشی هستند مایع آزاد شکم افزایش می یابد و بدن توانایی جمع آوری آن را نیز ندارد، از همین رو با استفاده سونوگرافی شکم و لگن می توان به آسانی اختلال را تشخیص و درمان را نیز برای بیمار اجرایی نمود.
تشخیص سرطان و سیروز کبدی
افزایش گرید و درجه بندی های چربی در طول مدت زمان و تشکیل واکوئل های چربی بازگشت ناپذیر در کبد (کبد چرب گرید 4) نیز از طریق سونوگرافی کبد که جزوی از سونوگرافی شکم و لگن است قابل اجراست، با استفاده از سونوگرافی کبد می توان به آسانی نوع کبدچرب را تشخیص و اقدامات درمانی را انجام داد، اگر تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر در حیطه کبد چرب گرید 1 دارید کلیک کنید.
تشخیص انواع سرطان های گوارشی
تشخیص سرطان های مثانه، روده، پروستات، طحال، پانکراس و کلیه ها با استفاده از سونوگرافی شکم و لگن قابل اجرا می باشد، از همین رو می توانید به آسانی با انجام سونوگرافی شکم و لگن آن ها را تشخیص داده و روند درمانی مناسبی را برای شروع درمان آن ها برنامه ریزی نمایید.
نمونه نسخه سونوگرافی شکم و لگن
برخی از افراد سوال می پرسند که نمونه نسخه سونوگرافی شکم و لگن به صورتی است؟ به صورت کلی نسخه سونوگرافی شکم و لگن یا به صورت الکتریکی تجویز می گردد یا به صورت کتوب در نسخه کاغذی، اما در هر حالت نیز یک نوع نوشته در آن لحاظ می گردد که به شرح زیر می باشد:
R/X
Please Dear Sonographer
Sono Abdominal and Pelvic
نمونه نسخه نویسی سونوگرافی چه به صورت آنلاین و چه به صورت دستی و در برگه بیمه به صورت فوق می باشد، معنای آن نیز بدین شرح است: "سونوگرافیست عزیز لطفا: سونوگرافی شکم و لگن انجام گردد".
هزینه سونوگرافی شکم و لگن 1403
سوالی که قبل از دریافت خدمات سونوگرافی شکم و لگن ذهن کاربران را درگیر می کند این است که هزینه سونوگرافی شکم و لگن چقدر است؟ به صورت کلی سونوگرافی یا در کلینیک ها انجام می گردد یا در منزل، در رابطه با هر یک ما لیستی را تهیه کرده ایم که بهتر است آن را مطالعه کنید، هزینه سونوگرافی شکم و لگن سال 1403 به شرح زیر می باشد:
- هزینه سونوگرافی کامل شکم و لگن (شامل مثانه پر و خالي، پروستات و وزيکول سمينال و يا رحم و تخمدان) با تعرفه آزاد در کلینیک ها و بیمارستان ها >> 450.000 هزارتومان
- هزینه سونوگرافی کامل شکم و لگن با تعرفه دولتی >> 220.000 هزارتومان
- هزینه سونوگرافی شکم و لگن در منزل >> 2.470.000 هزارتومان
تمامی تعرفه های فوق مربوط به هزینه های اعلام شده از وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی به درمانگاه ها، کلینیک ها، بیمارستان ها و مراکز درمان در منزل می باشد.